Một phần vườn quốc gia Ba Vì.
Từ trung tâm Hà Nội đi theo hướng Tây khoảng 65km, nhìn về phía tay trái trong làn mây trắng mỏng thấy 3 đỉnh núi- Ba Vì mờ ảo xuất hiện, và cũng là bắt đầu bước vào không gian lung linh huyền ảo của Vuờn quốc gia Ba Vì.
Với những người có thú “điền dã”, Vườn Quốc gia Ba Vì được coi là một . Không bị tác động nhiều bởi bàn tay của con người, Vườn Quốc gia Ba Vì mang trong mình vẻ đẹp hoang sơ và lôi cuốn với màu xanh ngát của núi rừng, cùng những dòng suối nhỏ trong vắt chảy ngang lối đi qua thảm động thực vật phong phú.
Đỉnh Vua, đỉnh Tản Viên, đỉnh Ngọc Hoa – 3 đỉnh núi cao nhất thuộc dãy Ba Vì mang nhiều huyền thoại của thời lập đất, gắt liền với truyền thuyết “Sơn Tinh- Thủy Tinh”. Vườn quốc gia Ba Vì ôm trọn 3 đỉnh núi. Đây là thắng cảnh thần tiên, một không gian đầy huyền tích xưa và nay đan xen đầy thú vị.
Đường vào khu Vườn quốc gia Ba Vì thật thơ mộng, một bên là những cây cổ thụ rêu phủ cổ kính, một bên là không gian thoáng đãng với bầu trời xanh biếc và những làn mây vần vũ quanh đỉnh núi xám xa xa.
Cảm nhận của chúng tôi khi vào Vuờn quốc gia Ba Vì là núi cao, dốc dựng cheo leo và màu xanh phủ đầy tầm mắt. Con đường ngoằn ngoèo, quanh co, uốn lượn dẫn lối đi giữa hai bên là rừng cây bạt ngàn kéo dài như vô tận.
Buổi sáng mùa hè, không khí trong lành mát dịu, tạo cảm giác khoan khoái cho mỗi ai đặt chân đến đây. Theo lối mòn từ cổng đi vào là rừng thông vi vút và rừng tùng rộng lớn. Đứng nhìn sương sa xuống hồ nước mờ ảo, mỗi người có một cảm giác riêng.
Những ngày trời quang mây tạnh, nắng đẹp, khi mặt trời chênh chếch chiếu từ hướng Tây, đứng trên đỉnh núi Ba Vì có thể nhìn thấy rõ toàn cảnh Thủ đô Hà Nội yêu dấu, mà nổi bật là những khối nhà chung cư hiện đại, những cao ốc ở trung tâm thành phố.
Màn đêm buông xuống, Vườn Quốc gia Ba Vì như chuyển mùa rõ rệt, toàn một màu đen bao phủ. Thay vào tiếng chim hót líu lo của mỗi sớm bình minh là tiếng côn trùng kêu rả rích trong đêm, bất chợt là tiếng vượn hú và tiếng động của những loài thú đi ăn đêm đầy chất hoang dã…
Ông Đỗ Hữu Thế, Giám đốc Trung tâm Dịch vụ du lịch sinh thái và Giáo dục môi trường Ba Vì, cho biết, Ba Vì được ví như là “lá phổi xanh của Thủ đô”. Nơi đây có hệ thực vật khá phong phú và đa dạng, đã ghi nhận 812 loài bậc cao thuộc 99 họ, 472 chi. Trong số đó có một số loài lần đầu tiên được mô tả tại khu vực này, ví như: cây Mỡ Ba Vì, cây Cau Ba Vì, cây Lưỡi vàng nàng cò Ba Vì và 2 loài đặc hữu là Bời Lời Ba Vì, Cà Lồ Ba Vì và nhiều loài cây quý hiếm như: Bách xanh, Thông tre, Vù hương, Dẻ tùng sọc trắng, Lan kim tuyến. Bên cạnh đó, ở Vườn Quốc gia Ba Vì đã thống kê được 503 loài cây thuốc và 45 loài động vật quý.
Hướng Đông đỉnh Vua, cao 1.269 mét (so với mực nước biển), phải leo lên gần 800 bậc đá là tới đỉnh, trên đó có lập đền thờ Bác Hồ. Đối diện về phía Tây là đỉnh Tản Viên, cao 1.226 mét, leo lên 225 bậc, nơi có đền Thượng, tương truyền là nơi hóa của Đức thánh Tản – Sơn Tinh, một trong “Tứ bất tử” trong tâm linh của người Việt. Tiếp đó là đỉnh Ngọc Hoa (tương truyền là con gái Vua Hùng thứ 18), cao 1.120 mét. Do ên khí hậu Ba Vì thay đổi theo độ cao. Trên 500 mét luôn có sương mù bao phủ đỉnh nđây là vùng địa hình đồi núi núi. Dù khó khăn, vất vả, nhưng khi chạm chân tới đỉnh núi, khi người và mây hòa lẫn vào nhau, khi cảm giác như đang rất gần với thần linh, lắng tâm với những huyền tích khác nhau, trong cái huyền ảo của trời đất, rừng núi… mỗi người bỗng cảm thấy tâm hồn được thanh thoát kỳ lạ…
Xuống núi, ở độ cao khoảng 800 mét (so với mực nước biển), rẽ phải, vượt lên một đoạn dốc cao và khúc khuỷu “cua tay áo” là khu phế tích gồm nhà thờ, những khu biệt thự nghỉ mát, cô nhi viện và cả nhà tù của thực dân Pháp để lại cách đây gần trăm năm với rêu phong cổ kính, mang vẻ đẹp hoang sơ nơi đại ngàn.
Xuống độ cao 600 mét, là khu di tích kháng chiến chống Pháp, nơi ghi dấu trận đánh lịch sử của Trung đoàn Ba Vì ngày 31/12/1951, cắt đứt phòng tuyến sông Đà của Pháp, tạo cho quân ta đánh thắng chiến dịch Hòa Bình năm 1952.
Rời Vườn Quốc gia Ba Vì trong sự vấn vương và nuối tiếc, chúng tôi cảm nhận được phần nào ở nơi đây về cả về thiên nhiên kỳ vĩ và dấu ấn lịch sử của biết bao đời thế hệ cha ông ta đã tạo dựng.
Chia sẻ một số kinh nghiệm dã ngoại tại Rừng Quốc Gia Ba Vì
1. Đường đi Ba Vì
a. Xuất phát từ đầu đường Láng Hoà Lạc ( phía Hà Nội cũ ): – Đi theo đường Láng Hoà Lạc khoảng 30km đến ngã tư giao nhau với đường Cu Ba; – Rẽ phải đi tiếp 15km đến ngã tư Viện 105 ( bên phải là Viện quân Y 105, bên trái là Cây Xăng ); – Rẽ trái đi tiếp 9km đến ngã ba Tản Lĩnh ( có bỉên chỉ dẫn); – Rẽ trái đi tiêpd 3,5km đến ngã 5 hình sao, phía trước bên tay phải là Trạm bán vé thăm quan Rừng Quốc Gia Ba Vì.
b. Xuất phát từ Cầu Giấy ( phía Hà Nội cũ ): – Đi theo đường Quốc Lộ 32 khoảng 37 km đến ngã tư Bến xe Sơn Tây ( bên tay phải là Cây xăng vàn Nghĩa trang liệt Sỹ ); – Rẽ trái đi tiếp 3,5km đến ngã tư Viện 105 ( bên trái là Viện quân Y 105); – Đi thẳng tiếp 9km nữa đến ngã ba Tản Lĩnh ( có biển chỉ dẫn); – Rẽ trái đi tiếp 3,5km đến ngã 5 hình sao, phía trước bên tay phải là Trạm bán vé thăm quan Rừng Quốc Gia Ba Vì.
2. Bắt đầu thăm quan Rừng Quốc Gia Ba Vì
– Vé tham quan: 15.000 đồng/ người, vé (lệ phí) cho phương tiện giao thông tính riêng. – Đi xe máy: cần bơm đủ hơi, đổ đủ xăng, kiểm tra lại còi và 2 phanh xe, mũ bảo hiểm đầy đủ. – Đi ô tô: hãy mở kính để cảm nhận không khí trong lành và nghe tiếng còi của các xe bạn. – Quân tư trang: do khu vực đền Thượng, đền Bác Hồ nhiệt độ thấp hơn chân núi khoảng 8 độ, các bạn mang trang phục cho phù hợp; Giày: giày vải đế thấp; Mũ: mũ vải mềm; Túi đựng quân tư trang; Túi đựng rác cá nhân. – Lương thực: chủ động, tự túc mang đủ dùng. – Lưu ý: vì là Rừng “cấm”. Vì vậy cấm: dừng lửa, hút thuốc, xả rác, hái hoa, bẻ cành ( phạt đó ). – Bãi gửi xe độ cao 1200m có bán nước, đồ lưu niệm và cây giống 1 số loài quý hiếm: Bách xanh…..
3. Tham quan Đền Thượng:
– Nơi thờ phụng Thánh Tản Viên, phía trên là đỉnh Mẫu. – Đi theo bậc đá được xây vuông vắn, với độ cao khoảng 120m. – Có 2 điểm dừng chân có ghế ngồi, có thùng rác.
4. Tham quan đền Bác Hồ
– Nơi tưởng niệm Bác Hồ. – Đi theo bậc đá được xây vuông vắn, với độ cao khoảng 200m. – Có 2 điểm dừng chân. – Có 2 sân để cho khách tham qua nghỉ ngơi, tập luyện, với sức chứa khoảng 300 người. – Có bán đồ lưu niệm về Bác Hồ.
5. Thông tin liên lạc:
– Mobiphone: không có sóng – Viettel: có sóng dùng tạm – Vinaphone: sóng tốt, đảm bảo chất lượng.
Vườn quốc gia Ba Vì – Một thoáng bình yên
Để tìm một nơi nghỉ mát cuối tuần yên tĩnh, được hòa vào cỏ cây hoa lá với bầu không khí trong lành của tự nhiên và thưởng thức những đặc sản rừng, thì Vườn Quốc gia Ba Vì là một địa điểm đến lý tưởng cho bạn.
Khu du lịch sinh thái lý tưởng
Nằm cách thủ đô Hà Nội 60km về phía Tây, Vườn Quốc gia Ba Vì là một trong những khu bảo tồn, thăm quan, giải trí đẹp, thuộc xã Tản Lĩnh, huyện Ba Vì, tỉnh Hà Tây. Nơi đây phong cảnh ngoạn mục, cảnh sắc thiên nhiên hòa quyện với con người. Tổng diện tích Vườn Quốc gia Ba Vì rộng 11.372 ha; trong đó, rừng nguyên sinh trải rộng 2.752 ha, ở độ cao từ 100 – 1.296m của dãy núi Ba Vì hùng vĩ, có hệ thực vật nhiệt đới và á nhiệt đới khá điển hình ở Việt Nam; bốn mùa cây cối xanh tươi, khí hậu trong lành.
Do địa hình núi cao, độ che phủ của rừng lớn tạo cho vùng Ba Vì có khí hậu rất mát mẻ, nhất là vào mùa hè (từ tháng 4 đến tháng 10 dương lịch). Về mùa đông, mây mù bao phủ tạo một cảnh quan rất ấn tượng. Ba Vì là một quần thể núi gồm 6 đỉnh, cao nhất là đỉnh Vua cao 1.296m, đỉnh Tản Viên cao 1.227m, đỉnh Ngọc Hoa cao 1.131m… Đỉnh Vua là nơi xây dựng đền thờ Bác Hồ. Đối diện đỉnh Vua lại là một mái núi “thắt cổ bồng” được lập đền Thượng, tương truyền là nơi hóa thân của Đức Thánh Tản – Sơn Tinh được dân gian tôn thờ là anh hùng chống lũ lụt, ngoại xâm, vị thần liên minh các bộ tộc Việt -Mường.
Vườn Quốc gia Ba Vì không chỉ được mệnh danh là Lá phổi của thủ đô Hà Nội mà còn là nơi sinh sống của hàng trăm loài động vật hoang dã, có rất nhiều loài quý, hiếm có tên trong sách đỏ của Việt Nam. Theo tài liệu thống kê của các nhà khoa học, hiện nay Vườn Quốc gia Ba Vì có 812 loài thực vật bậc cao có mạch, thuộc 427 chi và 136 họ. Nơi đây còn có 15 loài cây quý, hiếm như: bách xanh, thông tre, xỉ ba mũi, sến lá bạc, hoa tiên, dương xỉ thân gỗ… Khu vực Vườn Quốc gia Ba Vì có 45 loài thú, 115 loài chim, 27 loài lưỡng cư, 61 loài bò sát, 86 loài côn trùng; trong đó có 23 loài quý, hiếm có trong sách đỏ như: cu li lớn, gấu ngựa, tê tê vàng, công, gà lôi trắng, khỉ, báo, gấu, sóc bay…
Được sự ưu ái của thiên nhiên về địa hình, khí hậu đã tạo cho Vườn Quốc gia Ba Vì trở thành một trong bốn khu du lịch sinh thái vùng núi cao nổi tiếng (Đà Lạt, Sa Pa, Ba Vì, Tam Đảo). Không những thế, vùng núi Ba Vì còn là nơi du lịch tâm linh của người Việt. Hàng năm, Vườn Quốc gia Ba Vì đón vài chục nghìn lượt người đến tham quan và học tập. Đến đây, du khách được tận hưởng cái không khí trong lành mát dịu; hương vị của núi rừng, cây cối; chim hót, suối reo hai bên đường.
Khám phá những điều kỳ diệu
Theo lối mòn từ cổng đi vào dẫn lối du khách vào trong rừng thông vi vút, rừng tùng rộng lớn. Vẻ bao la của đại ngàn như đưa du khách lạc tới một miền đất kỳ diệu. Sau khi trải qua một chặng đường khá dốc và gấp khúc, du khách sẽ tới được khu Trung tâm cốt 400m. Tại đây, du khách sẽ được tận hưởng bầu không khí mát lạnh của vùng núi Ba Vì và tìm dấu vết còn lại của khu nghỉ mát có từ năm 1940 do người Pháp xây dựng. Bạn có thể dạo quanh công viên, chụp ảnh lưu niệm hoặc nghỉ trong các nhà hàng, nhà nghỉ được xây theo kiểu nhà sàn, uống các món giải khát hay sữa được chế biến từ sữa bò nuôi. Dưới chân núi có bể bơi, sân ten- nít, khu ẩm thực và một khu vườn tập trung rất nhiều loài khỉ.
Đến với khu nuôi bảo tồn động vật và thăm khu vườn dược liệu, du khách được chiêm ngưỡng những loại cây quý hiếm. Những khu vườn chim, thuốc, xương rồng, cây mẫu để góp phần bảo tồn nguồn gen của 117 loài tre trúc, 70 loài cau dừa, 1.200 loài xương rồng và rất nhiều cây chỉ có ở nơi đây, đáp ứng nhu cầu nghiên cứu, học tập của các nhà khoa học, sinh viên, học sinh.
Tham quan Vườn Quốc gia Ba Vì, du khách có thể thám hiểm cả những thác nhỏ khuất sâu trong núi, lên Cổng trời hay dừng lại ở độ cao 800m để ngắm vườn lan; lách cây rừng tìm nét hoang sơ của những phế tích ghi dấu cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp như: Nhà thờ cổ, Cô nhi viện, nhà nghỉ của quan chức cấp cao Pháp, nhà tù chính trị; đặc biệt là khu di tích lịch sử tại cốt 600m đánh dấu trận đánh táo bạo của trung đoàn Ba Vì ngày 31-12-1951.
Càng lên cao, đường càng dốc hơn, mây mù có lúc đặc quánh. Đến độ cao 1.200m, du khách thấy nhẹ nhõm vì đó là đỉnh núi Ba Vì. Phong cảnh ngoạn mục, sương mù bảng lảng tưởng như đang ở chốn bồng lai tiên cảnh. Sau khi thưởng thức không khí mát mẻ trong lành, du khách leo tiếp 779 bậc đá phía tây lên viếng đền thờ Chủ tịch Hồ Chí Minh và leo 225 bậc đá phía đông lên đền Thượng, nơi thờ Thánh Tản Viên. Nếu còn sức du khách có thể leo thêm mấy chục bậc đá nữa để lên đến tận đỉnh Vọng Cảnh bốn bề mây mù dày đặc bao phủ.
Đứng ở trên đỉnh núi, bạn có thể thả hồn ngắm mây trời, núi rừng, thung lũng, sông, hồ hiện ra phía dưới xen kẽ trong những dải mây bạc, khiến tâm hồn ngất ngây. Đặc biệt vào những ngày trời quang mây, nắng đẹp khi mặt trời chênh chếch hướng Tây, từ trên đỉnh núi có thể nhìn thấy rõ toàn cảnh thủ đô, nổi bật những khối nhà chung cư hiện đại đến hàng loạt cao ốc ở trung tâm.
Đêm xuống, rừng quốc gia Ba Vì như chuyển mùa rõ rệt, màu đen bao phủ, tiếng chim hót thưa dần, tiếng côn trùng kêu, tiếng vượn hú ngày một rõ… tạo nên những âm thanh mang âm hưởng của núi rừng đại ngàn. Du khách có thể cắm trại ngủ đêm trong rừng hay trong các nhà nghỉ ngoài cửa rừng trên lưng chừng núi. Thật thú vị biết bao khi được hưởng cái thú nghỉ lại một đêm ở nhà khách đầy trời sao nơi đây và thưởng thức những món ăn đặc sản của rừng!
Nếu quyết định nghỉ lại một hai ngày ở các nhà nghỉ ngoài cửa rừng sẽ là một dịp đáng nhớ đối với bạn. Tại đây, bạn có thể bơi ở bể, buổi sáng chạy theo đường vòng xây quanh các mỏm núi để ngắm sương sa xuống hồ trong thung lũng. Nếu muốn cảm giác lãng mạn, bạn có thể lang thang hàng giờ trong rừng thông để trút bỏ bớt những suy nghĩ âu lo, căng thẳng trong cuộc mưu sinh hằng ngày.
Chia tay với rừng, bạn cũng đừng quên thưởng thức những đặc sản như: cơm lam, rượu sữa ong chúa, bánh chè lam, bánh sữa Ba Vì, nước trà đắng… hoặc mua chai phấn hoa, mật ong, măng, chuối rừng về làm quà, sẽ là những kỷ niệm khó quên cho kỳ nghỉ của bạn.
(st)